Kereta Basa
Kereta
basa utawa jarwa dhosok yaiku negesi tembung kapirid saka wancahan wandane
utawa nguthak athik tembung supaya mathuk.
Tuladha :
-
Wedang
= ngawe kadang
-
Kuping
= kaku njepiping
-
Tandur
= nata karo mundur
-
Cangkir
= nyancang pikir
-
Dubang
= idu abang
-
Dhalang
= ngudhal piwulang
-
Cengkir
= kencenging pikir
Baliswara
Baliswara
yaiku ukara kang anggone negesi kanthi diwalik.
Tuladha :
-
Anoman
sampun melumpat diwalik dadi anoman malumpat sampun, tegese anoman wis mlumpat
-
Putri
raja diwalik dadi Raja Putri, tegese putrine raja
-
Putra
surya diwalik dadi Surya Putra, tegese putrane Dewa Surya
Dasanama
Dasanama
yaiku tembung pirang-pirang kang duwe teges siji utawa padha.
Tuladha :
-
Anak
= atmaja, putra, siwi, sunu, suta, yoga
-
Ati
= driya, galih, manah, nala, kalbu, prana, tyas, wardaya
-
Bapak
= bapa, sudarma, sudarmi, rama, yayah
-
Dewa
= apsara, apsari, bathara, dewata, sura,
Hyang, jawata, widadara
-
Gajah
= asti, dipa, dwipangga, dirada, esthi, liman
-
Ibu
= biyang, biyung, indhung, puyengan, rena, umi, wibi
Wacana Eksposisi
Yaiku
wacana kang njlentrehake utawa medharake sawijining bab kanggo pamaos, supaya
pamaos olih informasi kang genep babagan sawijining objek, sabanjure pengreten
pamaos isa mundhak.
Bab kang diinformasikake ing karangan/wacana
eksposisi isa awujud :
-
Data
faktual, yaiku sawijining kahanan kang kanyatan kedadeyane, ana lan isa asipat
histori (isa nyritakna kanthi cetha).
-
Sawijining
analisis utawa penapsiran objektif marang saprangkat fakta
-
Fakta
ngenani pawongan kang gondhelan kenceng marang sawijining keyakinan.
Eksposisi kudu ngemot perangan-perangan kaya
andharan iki.
-
Njlentrehake
panemu, gagasan, lan keyakinan
-
Mrelokake
fakta kang dikuatake utawa dicethakake kang angka, peta statistik, grafik,
organigram, gambar lan sapiturute
-
Mrelokake
analisis lan sintesisi nalika ngonceki bahan lan fakta
-
Nggoleki
sumber ide saka pengalaman, pengamatan, sikap lan keyakinan
Pathokan panulise ekspoisi
-
Eksposisi
mung ngupaya kanggo nyethakake utawa njlentrehake sawijining pokok
prastawa/persoalan
-
Isi
eksposisi ora due karep ngundang reaksi, ndayani sikap lan panemune pamaos
-
Gaya
eksposisi kudu informatif lan ngyakinake
-
Basa
eksposisi minangka basa pawarta tanpa rasa subjektif lan emosional
-
Ing
eksposisi fakta-fakta mung digunakake dadi piranti konkritisasi
-
Eksposisi
ngupaya kanggo njembarake pamawas lan pangretene pawongan marang objek kang
dirembug
-
Panulis
eksposisi kudu ngreti prastawa kang diandharake
-
Panulis
eksposisi kudu prigel nganalisis prastawa kanthi cetha lan konkret
